Hoe IoT de treinen laat rijden

19 april 2018

Het wordt al het nieuwe spoor genoemd: het punt waarop onze railinfrastructuur connected is. Met de komst van NarrowBand IoT kan het wel eens hard gaan. Het netwerk is nog nauwelijks in de lucht of de toekomst krijgt al handen en voeten. Het Nederlandse bedrijf Dual Inventive – een pionier in IoT toepassingen voor het spoor – werkt samen met het IoT team van T-Mobile aan sensoren die de temperatuur van het spoor gaan monitoren. Wat wij daar met z’n allen aan hebben? Bijvoorbeeld dat straks de treinen alleen nog maar op tijd rijden.

Een korte les over staal

Ze zien er stevig en onwrikbaar uit, die dikke stalen spoorstaven in onze rails. De werkelijkheid is wat weerbarstiger. Bij hoge temperaturen zetten ze uit. Onder invloed van kou is er krimp. Een gemiddeld stuk spoor kan die variaties prima aan. Het wordt anders op zogenaamde kritische locaties. Denk bijvoorbeeld aan een spoorbrug die niet meer open wil omdat een uitgezette spoorstaaf het mechanisme klem zit. Net een graad te veel, net die millimeter extra en al het treinverkeer komt gierend tot stilstand.

Hello World

“Temperatuur is een zeer ondergewaardeerde parameter”, aldus Lex van der Poel, oprichter en directeur van Dual Inventive. Het Brabantse bedrijf verovert sinds 2008 de internationale railinfra met slimme innovaties op het gebied van IoT. De samenwerking met T-Mobile is er al vanaf dag één, maar met de komst van NarrowBand IoT is de relatie flink geïntensiveerd.

Van der Poel lacht: “Ik denk dat wij een van de eersten waren met een Hello World op T-Mobiles NarrowBand netwerk. We hebben een innige samenwerking. Het mooie van T-Mobile is dat ze niet denken in wij groot, jullie klein. Het IoT team staat open voor iedereen die wil samenwerken. De waardeketen rond IoT gaat uit van gelijkwaardigheid. We hebben elkaar nodig. Die sfeer vind je bij T-Mobile, of je nou een grote of kleinere speler bent.”

Concurrentie met babyfoons

Voor sensorpioniers als Van der Poel is het belang van een landelijk dekkend NB-IoT netwerk van onschatbare waarde. Voorheen moest Dual Inventive zelf een netwerk uitrollen om met haar sensoren te communiceren. Pas twee jaar geleden was er voor het eerst een extern netwerk beschikbaar: een LoRa netwerk. Dual Inventive heeft ermee geëxperimenteerd, maar stuitte op teveel beperkingen. Van der Poel: “LoRa is een open spectrum. Je concurreert met babyfoons en 1001 andere toepassingen. Er is een reëel risico op data collission. Voor sommige toepassingen is LoRa geschikt, maar niet als veiligheid je uitgangspunt is, zoals bij ons.”

Al dit jaar live

Vanaf 2016 zat Dual Inventive aan tafel bij T-Mobile om mee te denken over het nieuwe NarrowBand IoT netwerk. Op papier is het netwerk de gedroomde oplossing voor iedereen die apparaten wil laten praten. Het bereik van NarrowBand IoT is fenomenaal en het verbruikt heel weinig energie. Van der Poel: “Op het spoor wil je niet elk half jaar een batterijtje moeten vervangen.” De testfase van de afgelopen twee jaar deed de droom niet uiteen spatten, verre van. De resultaten zijn zo goed dat nog dit jaar de eerste temperatuursensoren live gaan.

Grote dromen, klein beginnen

Dat is zondermeer snel, maar op goede dagen fantaseren Van der Poel en T-Mobile nog eens drie stations vooruit. Een sensor die trillingen meet, een sensor die waarschuwt als de hoek van een spoorstaaf verandert – er is nog zoveel relevante data uit te meten.

Van der Poel: “Er is geen bedrijf die dadelijk niet met IoT gaat werken. Er zit zoveel waarde in het monitoren van relevante data.” Zijn belangrijkste advies: klein beginnen. “Zorg eerst maar eens dat je één proces goed en logisch inricht. Dan dringt de volgende stap zich vanzelf op en zo breidt het zich als vanzelf uit. De kunst is niet alleen om een bepaald stukje informatie te monitoren. Je gaat het ook allemaal met elkaar verbinden.”

Hoopvolle toekomst

Regelmatig rijst de vraag of de problemen op het spoor met slimme technologie zijn op te lossen. Want wie de technologie terug brengt, naar het leven van de gemiddelde burger, komt uit bij heel basale wensen. Kan ik ervan uit gaan dat mijn trein op tijd rijdt? Is er voldoende capaciteit op het spoor? Of, op z’n minst: is er betrouwbare, transparante informatie over wijzigingen of storingen?

“Natuurlijk gaat het daar allemaal om”, beaamt Van de Poel stellig. “Als je met een nuchtere en kundige blik naar de uitdagingen van het spoor kijkt, kun je heel veel problemen voorkomen en oplossen met slimme technologie. Natuurlijk zijn er ook politieke uitdagingen, rond bijvoorbeeld budgettering en regelgeving, maar wat wij nu doen met IoT heeft de potentie om een zeer significante impact te hebben op de kwaliteit van ons treinverkeer.”